در آستانه ورود حسن روحانی، رئیسجمهور ایران به نیویورک برای شرکت در مجمع عمومی سازمان ملل، تهران در حال ارسال سیگنالهایی مبنی بر تمایل به مذاکره با آمریکا و کاهش تنشها است.
کریسیتین امانپور، گزارشگر سیانان در توییتی به نقل از وزیر امور خارجه ایران از تمایل روحانی به ملاقات با رئیسجمهور آمریکا خبر داده و گفته است در صورتی که آمریکا تحریمها را در مقابل نظارت دایمی بر برنامههای هستهای ایران لغو کند، رئیسجمهور ایران آماده است این هفته با دونالد ترامپ در نیویورک ملاقات کند.
امانپور این خبر کوتاه را قبل از انتشار نسخه کامل مصاحبه با ظریف منتشر کرده و میتواند نشانهای از تلاش تهران برای فضاسازی رسانهای قبل از حضور روحانی در نیویورک باشد.
NEW: Iranian FM @JZarif tells me today that President Rouhani is willing to meet with President Trump in New York this week “provided that President Trump is ready to do what's necessary,” exchanging sanctions relief for “permanent monitoring of Iranian nuclear facilities.” pic.twitter.com/oozihdsiVN
— Christiane Amanpour (@camanpour) September 22, 2019
امانپور در توییت دیگری به شاخه زیتونی اشاره میکند که به گفته ظریف همواره روی میز قرار داشته و ایران بار دیگر آن را نشان میدهد.
از سوی دیگر عباس عراقچی، معاون وزیر امور خارجه ایران که ظریف را در سفر به نیویورک همراهی میکند نیز گفته با لغو تحریمها، درهای مذاکره گشوده میشود.
برداشتی صریحتر از اظهارات اخیر آیتالله خامنهای در مورد شرایط مذاکره با آمریکا. رهبر جمهوری اسلامی گفته بود، تا زمانی که آمریکا از تحریمها دست برندارد، مذاکره در هیچ سطحی امکانپذیر نیست.
اما ایران در حالی به گفته ظریف در حال نشان دادن شاخه زیتون است که حملههای شنبه گذشته به تاسیسات نفتی شرکت ملی نفت عربستان، آرامکو، بار دیگر نام جمهوری اسلامی را با یک بحران جدی پیوند داده است.
در حال حاضر تیمهای کارشناسی از آمریکا، فرانسه و سازمان ملل در حال بررسی مبدا حملهها هستند، اما واشینگتن و ریاض میگویند، شواهدی در دست دارند که نشان میدهد، حملهها فراتر از قدرت نظامی حوثیهای یمن بوده و جمهوری اسلامی در این حملهها دست داشته است. اتهامی که تهران آن را رد میکند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
از سوی دیگر اظهارات ظریف در مورد لغو تحریمها در برابر بازرسی دایمی از تاسیسات هستهای به عنوان شرط ملاقات روحانی و ترامپ، قبلا هم مطرح شده بود و کاخ سفید به آن تمایل نشان نداد. ظریف در جریان سفر تیرماه خود به نیویورک، این پیشنهاد را مطرح کرد که با استقبال مقامات آمریکایی مواجه نشد.
ظریف همچنین موضوع مبادله زندانیان را نیز دوباره روی میز گذاشته و در گفتگو با سیبیاس به آمریکا پیشنهاد کرده، برای نشان دادن حسن نیت خود دانشمند ایرانی (مسعود سلیمانی) را آزاد کند. او در سفر اردیبهشت ماه به نیویورک هم پیشنهاد مبادله زندانیان را ارایه داد که با واکنش سرد واشینگتن و لندن مواجه شد.
تردیدی وجود ندارد که فشار تحریمها بر ایران، شرایط بسیار سختی برای جمهوری اسلامی پدید آورده و کاهش بیسابقه درآمد نفتی به عنوان اصلیترین منبع درآمد دولت، ادامه حیات آن را دشوارتر کرده است. شرایطی که به گفته مقامات کاخ سفید در نتیجه ادامه استراتژی فشار حداکثری بر ایران ایجاد شده که هدف آن ترغیب تهران به مذاکره بر سر توافقی جدید و بزرگتر است.
دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا و مایک پومپئو، وزیر امور خارجه او بارها اعلام کردهاند که این استراتژی موثر بوده و قصد ندارند تا دستیابی به هدف نهایی آن را کنار بگذارند.
با توجه به این دیدگاه و در حالی که عربستان سعودی به عنوان نزدیکترین متحد آمریکا در خلیج فارس هدف حملههایی قرار گرفته که پومپئو آن را مصداق جنگ میخواند، روشن نیست که انتظار تهران از واشینگتن برای لغو تحریمها در مقابل نظارت دایمی بر تاسیسات هستهای، برای اینکه ملاقاتی بین روحانی و ترامپ انجام شود، تا چه اندازه واقعبینانه است.
ترامپ که از آغاز دوره ریاست جمهوری خود بارها برای ملاقات با رهبران تهران اعلام آمادگی کرده، در روزهای اخیر و پس از حملههای عربستان، کمتر در این زمینه سخن گفته و اظهارات مقامات وزارت خارجه و کاخ سفید حاکی از آن است که برنامهای برای ملاقات ترامپ و روحانی وجود ندارد.
روحانی روز چهارشنبه، یک روز پس از دونالد ترامپ در مجمع عمومی سازمان ملل سخنرانی میکند. او قبل از سفر به نیویورک به همه کشورهای منطقه پیشنهاد دوستی داد و گفت با طرح ائتلاف صلح هرمز به سازمان ملل میرود. طرحی که در مقابل ائتلاف امنیت دریانوردی در خلیج فارس به رهبری ایالاتمتحده ارایه میشود.
اما باتوجه به کارنامه جمهوری اسلامی، شاید طرح روحانی و شاخه زیتونی که ظریف میگوید به دست گرفته، برای تغییر نگاه همسایگان عربی پس از حملههای عربستان و همچنین ایجاد انگیزه در کاخ سفید برای لغو تحریمها، کافی نباشد.